پارادوکس نرخ سود بانکی در ایران/نگرانی بازار بورس از افزایش سود بانکی/نرخ سود بانکی در اقتصاد نابسامان ایران به یک شمشیر دو لبه تبدیل شده است!

گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، دولت آینده موضوعات وچالش های مختلف اقتصادی از بورس تا تورم، کاهش دلالی و سفته بازی و تامین مسکن، ایجاد اشتغال وساماندهی به کسب و کار و رفع موانع تولید را در دستور کار دارد. یکی از محورهای مهمی که در بازارهای مختلف تاثیر گذار است و در این دولت تصمیم مشخصی برای آن اتخاذ نشد و ایرادات و دفاعیاتی از سوی موافقین و مخالفین بر آن وارد شد موضوع تعیین نرخ سود بانکی بود که توزان را دراقتصاد ایران برقرار کند. آلبرت بغزیان اقتصاد دان و استاد دانشگاه در گفت و گو با رادار اقتصاد، به این بحث مهم پرداخته است که چرا تعیین  درست نرخ سود بانکی در اقتصاد موضوع حائز اهمیتی است؟

آلبرت بغزیان اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت و گو با رادار اقتصاد درخصوص اهمیت تعیین نرخ سود بانکی براساس واقعیت های اقتصادی کشور گفت: مساله نرخ سود بانکی و تعیین نرخ سود بانکی یکی از موضوعات مهمی است که متاسفانه دولت و بانک مرکزی تا کنون درباره آن به نتیجه مشخصی نرسیده اند، در حالی که نرخ تورم فاصله معنا داری با نرخ سود بانکی دارد.

وی دراین باره توضیح داد: موضوع افزایش نرخ سود بانکی از موضوعاتی است که با مقاومت های شدیدی از سوی اهالی بازار سرمایه رو به رو شده است، به این دلیل که بورسی ها نگران افزایش نرخ سود بانکی و حرکت سرمایه ها به سمت نظام بانکی هستند، از این رو به نظر می رسد یکی از مقاومت های بانک مرکزی در برابر افزایش نرخ سود بانکی مساله بورس و بازار سرمایه باشد.

بغزیان خاطر نشان کرد: از سوی دیگر این نگرانی وجود دارد که افزایش نرخ سود بانکی تولید نیمه جان کشور را به حالت احتضار ببرد چرا که تولید کشور توان کافی برای پرداخت تسهیلات بالا را به نظام بانکی ندارد، اما مساله دیگر عدم انطباق نرخ سود بانکی با میزان تورمی است که هر روز نسبت به روز قبل افزایش می یابد و انگیزه مردم برای سوق دادن سرمایه هایشان را به بازارهای مختلف و دلالی افزایش می دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و استاد اقتصاد خاطر نشان کرد: مساله مهم این است که سیاست گذاران پولی و مالی کشور باید الفبای مباحث مهم در بازارهای پول و بازار سرمایه را بدانند تا بهترین تصمیم را در راستای افزایش منفعت عمومی نه منفعت جمع مشخصی اتخاذ کنند. به هر حال اساتید، کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی که به این موضوعات اشراف دارند متوجه حساسیت سیاست گذاری ها و تاثیرات آن بر سایر بازارها و ارکان اقتصاد هستند، بنابراین به دلیل همین حساسیت دولت و بانک مرکزی را به اخذ مهمترین تصمیم درراستای تعیین تکلیف نرخ سود بانکی تشویق می کنند.

استاد اقتصاد تفاوت بین سپرده گذاری در حساب های کوتاه و بلند مدت را توضیح داد و گفت:  به هر حال پول در هر بازاری جا به جا شود اول و آخر وارد بانک می شود چون سرمایه ها قابل نگه داری در گاو صندوق ها نیستند، اما مساله مهم این است که وقتی نرخ سود بانکی کم است، پول و سرمایه مردم به جای اینکه در بانک ها به صورت سپرده های بلند مدت نگهداری شود وارد حساب های کوتاه مدت می شود از این رو مشخص است که پول هایی که در حساب های کوتاه مدت قرار دارد صرف دلالی و خرید و فروش ملک و دارایی های با ارزش می شود، لذا به تولید اختصاص نمی یابد و صرف فعالیت های مولد نمی شود.

وی درباره چرایی مقاومت نظام بانکی در برابر افزایش نرخ سود بانکی خاطر نشان کرد: مساله مهم دیگر درخصوص سود بانکی و عدم تمایل بانک ها به افزایش نرخ سود بانکی، استفاده بانکها از منابع مالی مردم برای امور بنگاه داری خود است. با اینکه بانکها به شدت از بنگاه داری منع شده اند اما این موضوع در حد یک حرف و شعار باقی مانده و بانکها به این موضوعات توجهی نمی کنند و در عرصه سفته بازی و دلالی منفعت خود را دنبال می کنند تا رشد و جهش تولید را.اما به هر حال افزایش نرخ سود بانکی تبعاتی برای تولید دارد به این دلیل که تولید کشور بی جان است و آنقدر توانمند نیست که از پس اقساط بلند مدت وگرانقیمت بانکی بربیاید، ضمن اینکه مردم نیز توان خرید کالاهایی که با قیمت بالا تولید می شوند را ندارند، بنابراین تعیین نرخ سود بانکی در اقتصاد نابسامان ایران به یک شمشیر دو لبه تبدیل شده که متاسفانه تداوم بی تدبیری ها به این مساله دامن زده است.

استاد اقتصاد دانشگاه تهران با اشاره به بلاتکلیفی تعیین نرخ سود بانکی در ایران گفت: از طرف دیگر کاهش نرخ سود بانکی به نفع تولید کننده و در نهایت خروجی آن به نفع مصرف کننده در کاهش قیمت کالاها می شود، اما بانک‌ها تمایلی به این موضوع هم ندارند، بنابراین تکلیف نرخ سود بانکی درایران در میان حصار بزرگی نامعلوم مانده است که راه ورود وخروج از این بحران چندان مشخص نیست.

 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: به هر حال پرداخت سود بانکی بیشتر به مردم، مورد نظر و رای بانک ها نیست، ضمن اینکه به نظر می رسد بانک مرکزی هم تا کنون تسلط خاصی به موضوعی به این مهمی نداشته که نتوانسته برای آن تعیین تکلیف کند، لذا به دلیل بی همتی بانک مرکزی در سال های گذشته و عدم تصمیم گیری های اساسی برای تعیین نرخ سود بانکی، همچنان شاهد سرگردانی سرمایه ها از این بازار به آن بازار، ناتوانی تولید در کسب و دریافت منابع مالی و بنگاه داری بانک ها وضربات متعددی هستیم که از این موارد بر اقتصاد کشور وارد می شود.